“ဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာ”
ဟူေသာစကားမ်ားကို ငယ္စဥ္ကပင္ ၾကားနာခဲ့ရပါသည္။ ဒါနဆိုတာ လွဴဒါန္းတာ၊
သီလဆိုတာ ေစာင့္ထိန္းတာ၊ ဘာဝနာဆိုတာပြါးမ်ားတာဟူေသာ definition
အက်ဥ္းကိုလည္း မွတ္သားခဲ့ရပါသည္။ ဒါန ႏွင့္ သီလကိုမူဉာဏ္မွီသေလာက္
သေဘာေပါက္ခြင့္ ရခဲ့ေသာ္လည္း “ဘာဝနာ ဆိုတာ ပြါးမ်ားတာ”
ဟူေသာဖြင့္ဆိုခ်က္ကိုမူ လံုးဝ သေဘာမေပါက္ႏိုင္ဘဲ ရွိခဲ့ရဖူးပါသည္။
မွန္ပါသည္။ လွဴဖြယ္ဝတၳဳေတြကို လွဴဒါန္းတာ ဒါန၊ ကိုယ္ႏွင့္ႏႈတ္ကိုေစာင့္ထိန္းတာ သီလ ဟု သရုပ္သကန္ႏွင့္တကြ သေဘာေပါက္ခဲ့ ရေသာ္လည္း၊ ကမၼ႒ာန္းတရားပြါးမ်ားတာ ဘာဝနာ ဟူေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ ထူလွသျဖင့္သေဘာမေပါက္ႏိုင္ခဲ့ေတာ့ပါ။ ပြါးတယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုပါလိမ့္၊ ကမၼ႒ာန္းဆိုတာ ဘာပါလိမ့္၊ကမၼ႒ာန္းကို ဘယ္လိုပြါးပါလိမ့္၊ ဟူေသာ အေတြးမ်ားျဖင့္သာ ကာလရွည္ၾကာလံုးေထြးေနခဲ့ရပါသည္။ ပရိယတၱိ အသိပညာ ခ်ိဳ႕တဲ့သျဖင့္ ေဝဝါးစြာ ျဖစ္ခဲ့ရေသာ ကာလ မည္မွ်ရွည္ၾကာခဲ့ပါသနည္း။ “အႆဝနတာ ဓမၼႆပရိဟာယႏၱိ- တရားေတာ္ျမတ္ကို မနာၾကားၾကရသည့္အတြက္ တရားအသိမွ ဆုတ္ယုတ္လ်က္ရွိၾကရပါကုန္၏” ဟူေသာ သဟမၸတိျဗဟၼာႀကီး၏ ဘုရားရွင္ထံ ေတာင္းပန္တိုးလွ်ိဳးေသာစကားသံကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာပင္ ေထာက္ခံမိ ပါေတာ့၏။
“ပြါးသည္ဟူေသာစကား”
ပြါးသည္ဟူေသာ စကားသည္ ပြါးမ်ားသည္၊ တိုးတက္ပြါးမ်ားလာေအာင္ လုပ္ယူသည္ ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ကို ေဆာင္၏။ ဥပမာအားျဖင့္ တစ္ခုမွ ႏွစ္ခု၊ ႏွစ္ခုမွ သံုးခု၊ သံုးခုမွသည္ ေလးခု-ငါးခု- တစ္ရာ- တစ္ေထာင္- တစ္ေသာင္း စသျဖင့္ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ လုပ္ယူသည္ကိုပြါးမ်ားသည္ဟု ဆိုရ၏။ မွန္၏။ ပါဠိစာေပ၌ “ဘာဝနာ”ဟူေသာစကားလံုးကို “ဘာေဝတိ ဥပၸါေဒတိ ဝေၯတီတိ ဘာဝနာ- စ၍ ျဖစ္ေစတတ္၊ တိုးတက္ပြါးမ်ားေစတတ္ေသာေၾကာင့္ဘာဝနာ မည္၏" ဟု ဆရာတို႕ ဖြင့္ဆိုျပၾက၏။ သို႕ဆိုလွ်င္ ဘာကို စ၍ ျဖစ္ေစရပါမည္နည္း၊ဘာကိုတိုးတက္ ပြါးမ်ားေစရပါမည္နည္း၊ စသျဖင့္ ေရွ႕ဆက္ေမးျမန္းရန္ လိုအပ္လာ၏။
“ကုသိုလ္စိတ္ကို တိုးတက္ပြါးမ်ားေစရမည္”
ဋီကာေက်ာ္ဆရာက “ဘာေဝတိ ကုသေလဓေမၼ အာေသဝတိ ဝေၯတိ ဧတာယာတိ ဘာဝနာ - ကုသိုလ္တရားတို႔ကို အဖန္ဖန္မွီဝဲတတ္၊တိုးပြါးေစတတ္ေသာ ေစတနာသည္ ဘာဝနာမည္၏ ” ဟု ဖြင့္ဆိုျပ၏။မွန္၏။ ေပးလွဴေၾကာင္း ေစတနာကို ဒါန၊ အကုသိုလ္ မျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္ႏႈတ္တို႔ကို ေကာင္းစြာထားတတ္ေသာ ေစတနာကို သီလ ဟု ယူရသကဲ့သို႔၊ လြန္ကဲျမင့္ျမတ္ေသာ ကုသိုလ္စိတ္ကို ျဖစ္ေစတတ္တိုးပြါးေစတတ္ေသာ ေစတနာကို ဘာဝနာ ဟု ယူရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “မိမိသႏၱ ာန္၌ ဒါနေစတနာ သီလေစတနာတို႔ထက္ လြန္ကဲျမင့္ျမတ္ေသာကုသိုလ္စိတ္တို႔ကို ထပ္ခါထပ္ခါ တိုးပြါးေအာင္ အားထုတ္မႈကို ဘာဝနာ ပြါးသည္” ဟု မွတ္ယူရမည္ျဖစ္ေလသည္။
“စိတ္၏သဘာဝႏွင့္ ကမၼ႒ာန္းအာရံု”
စိတ္၏သေဘာကား မေကာင္းေသာအာရံုတို႔၌သာ မ်ားစြာ ေမြ႔ေလ်ာ္ေလ့ရွိ၏။ထို႔ေၾကာင့္ “ပါပသၼိ ံ ရမတိ မေနာ- စိတ္သည္မေကာင္းမႈ၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ေလ့ရွိ၏” ဟု ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ပါပဝဂ္၌ ေဟာေတာ္မူ၏။ ဥပမာျပဳရလွ်င္ အလိုင္းမင္းမညီပဲ ဘယ္ဘက္သို႔ ဦးလည္ေနေသာ စက္ဘီးကဲ့သို႔ျဖစ္၏။သတိလြတ္သည္ႏွင့္ မေကာင္းမႈဘက္သို႔ ေစာင္းသြားတတ္၏။ ထိုသို႔ မေကာင္းေသာအာရံုမ်ားသို႔ ဦးလွည့္ေသာစိတ္သည္ ကိေလသာအခိုးအေငြ႕တို႕ျဖင့္ပူေလာင္၏။ ထိုပူေလာင္ေနေသာ စိတ္ကို ကမၼ႒ာန္းအာရံုတည္း ဟူေသာ ေရၾကည္အိုင္အတြင္း သက္ဆင္းၿငိမ္းေအးေစရ၏။
မွန္၏။ စိတ္ဟူသည္ အာရံုတရားႏွင့္ကင္း၍ကား မျဖစ္ႏိုင္။ သူေပ်ာ္ေမြ႔ေနက်မေကာင္းေသာ အာရံုမ်ား၌ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနေသာ စိတ္ကို ေကာင္းေသာအာရံု၌ ေပ်ာ္ေမြ႕လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရသည္မွာလည္း လြယ္ကူလွသည္ေတာ့မဟုတ္။ အက်ိဳးမရွိ အခ်ိန္ကုန္ရံုမွ်ျဖစ္ေသာ အကစားအလုပ္၌သာ ေပ်ာ္ေမြ႕ေလ့ရွိေသာကေလးကို စာဖတ္ခိုင္းရသည္ထက္ပင္ ခက္လွေတာ့၏။ တုတ္မိုးျခိမ္းေျခာက္ ဟိန္းေဟာက္၍ စာက်က္ခိုင္းရေသာ္ ကေလးလည္းမရႊင္လန္း လူႀကီးလည္းပန္းရ၏။ ထိုအခါ လိမၼာေသာမိဘဆရာမ်ားက ကေလးအဖို႔ ကစားစရာလည္းရေစ၊အသိပညာလည္းရေစမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ကာ ကေလးငယ္မ်ားေပ်ာ္ေမြ႔စရာ ပညာေပးအာရံုေကာင္းမ်ားကို ဖန္တီးေပးၾကရ၏။
ဗုဒၶသည္ကား လူသံုးပါးတို႔၏ အတုမဲ့ ဆရာျမတ္ျဖစ္ေတာ္မူ၏။ မေကာင္းေသာ အာရံုမ်ား၌သာေပ်ာ္ေမြ႔ပူေလာင္ေနၾကေသာ သတၱဝါတို႔အတြက္ အပူအေလာင္လည္းၿငိမ္းေစ၊ သမထ, ဝိပႆနာ အသိပညာလည္းရင့္သန္ႀကီးထြားေစရန္အတြက္ သမထကမၼ႒ာန္းအာရံု၊ ဝိပႆနာ ကမၼ႒ာန္းအာရံုမ်ားကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ေပးေတာ္မူခဲ့၏။ထိုတြင္ သမထကမၼ႒ာန္း အာရံုေပါင္းကား (၄၀) မွ်ပင္ ရွိ၏။ မိမိတို႔စိတ္သန္ရာ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌မိမိတို႕ စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ျဖစ္ပြါးေစလွ်င္ ကိေလသာ အခိုးအေငြ႕တို႔ ကင္းၿငိမ္းျခင္းအက်ိဳးကိုကိုယ္ေတြ႔ပင္ ခံစားခြင့္ရၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဆရာျမတ္တို႔က “ကိေလေသ သေမတီတိ သမေထာ-ကာမစၦႏၵစေသာ ကိေလသာတို႔ကို ၿငိမ္းေစတတ္ေသာေၾကာင့္ သမထမည္၏” ဟု မိန္႔ဆိုေတာ္မူၾကျခင္းျဖစ္ေပ၏။
“ကမၼ႒ာန္း”
ဤတြင္ “ကမၼ႒ာန္း” ဟူေသာစကားကို နားလည္ဖို႔ လိုအပ္လာ၏။ ဆရာျမတ္တို႔က“ကမၼႆ ဌာနံ ကမၼ႒ာနံ- ပြါးမ်ားအားထုတ္မႈ၏ တည္ရာအာရံုသည္ ကမၼ႒ာန္းမည္၏” ဟု မိန္႔ဆိုေတာ္မူၾက၏။ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔စိတ္ကို တင္၍ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ျဖစ္ပြါးေစသင့္ေသာ ကသိုဏ္းစေသာ အရႈခံသမထအာရံုမ်ားႏွင့္ ရုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရဟူေသာ ဝိပႆနာအရႈခံအာရံုမ်ားကို ကမၼ႒ာန္းဟု ေခၚရေလသည္။
“ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ မိမိစိတ္ကို မ်ားသထက္မ်ားလာေစျခင္း”
ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ေသာပုဂၢိဳလ္သည္ မိမိႏွစ္သက္ေသာ ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုခု၌မိမိစိတ္ကို တစ္ႀကိမ္ထက္တစ္ႀကိမ္ ဆက္ကာဆက္ကာ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ အားထုတ္ၾကရေပသည္။ နားလည္ေအာင္ ေျပာရလွ်င္ ဟိုဟိုသည္သည္ က်င္လည္က်က္စားေနေသာစိတ္ကို ကမၼ႒ာန္း အာရံုတစ္ခုခုျဖင့္ ခ်ည္ေႏွာင္ပူးကပ္၍ ထိုကမၼ႒ာန္းအာရံုမွ လြတ္ထြက္မသြားေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးျခင္းကိုပင္ ကမၼ႒ာန္း အားထုတ္သည္ဟုဆိုရေလသည္။
ထိုတြင္ စိတ္ဟူသည္ကား ျဖစ္မႈ ပ်က္မႈ အလြန္ျမန္လြန္းလွေလရကားစိတ္တစ္ခုၿပီး ေနာက္စိတ္တစ္ခု ၊ ေနာက္စိတ္တစ္ခုၿပီး ေနာက္ထပ္စိတ္တစ္ခု အသစ္အသစ္ ျဖစ္ျဖစ္လာေလသမွ်ေသာစိတ္မ်ားစြာကို ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုတည္း၌သာ ႀကိမ္ေရမ်ားစြာ ျဖစ္ပြါးလာေအာင္ ပြါးမ်ားအားထုတ္ရယူျခင္းကို ကမၼ႒ာန္းဘာဝနာရႈပြါးသည္ဟု ေခၚဆိုရေလသည္။
ဂုဏ္ေတာ္ပြါးျခင္းဥပမာ
ဤတြင္ မိမိစိတ္ကို ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုခုတြင္တင္၍ ႀကိမ္ေရမ်ားစြာရေအာင္မည္သို႔ပြါးမ်ားယူရသည္ကို နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပသင့္ၿပီျဖစ္ပါသည္။ အမ်ားေျပာေနက် “ဂုဏ္ေတာ္ပြါးသည္”ဟူေသာ စကားရပ္ကို မွီခို၍ အနည္းငယ္ရွင္းလင္းပါမည္။ ဂုဏ္ေတာ္ပြါးသည္ဟူရာ၌ ဂုဏ္ေတာ္ဟူသည္ကားဗုဒၶ၏ အရဟံစေသာ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ရည္ညႊန္းပါသည္။
ထိုတြင္ ‘အရဟံ’ ဟူေသာဂုဏ္ေတာ္ႏွင့္ကပ္၍ မိမိစိတ္ကို ပြါးမ်ားရယူရန္မွာဘုရားရွင္၏ ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္မူထိုက္ပံု၊ ကိေလသာရန္သူကို ပယ္သတ္ေတာ္မူၿပီးပံု၊ဆိတ္ကြယ္ရာအရပ္၌ေသာ္မွ မေကာင္းမႈကို ျပဳေတာ္မမူပံုတုိ႔ကို အာရံုျပဳ၍
‘အရဟံ…၊
အရဟံ…၊
အရဟံ….၊
အရဟံ….၊
အရဟံ….’ စသည္ျဖင့္ စိတ္ထဲက သိမွတ္ေပးရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခုဆိုလွ်င္အရဟံဂုဏ္ေတာ္အာရံုျဖင့္ၿပီးေသာစိတ္ေပါင္း ငါးခုကို ျဖစ္ပြါးေစခဲ့ၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္အရဟံဂုဏ္ေတာ္တည္းဟူေသာ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ မိမိစိတ္ကို တစ္ႀကိမ္ထက္တစ္ႀကိ္မ္ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ပြါးမ်ားအားထုတ္ခဲ့ၾကသည္မွာ ငါးၾကိမ္တိုင္ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီျဖစ္၍ အရဟံဂုဏ္ေတာ္ျဖင့္ ထံုမႊမ္းထားေသာ(သို႔မဟုတ္) အရဟံဂုဏ္ေတာ္၌ကပ္၍ ေလ့က်င့္ထားအပ္ေသာ စိတ္ေပါင္း ငါးခုကို ပြါးမ်ားရယူႏိုင္ခဲ့ၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႕ေသာ အရဟံဂုဏ္ေတာ္ျဖင့္ ထံုမႊမ္းထားေသာ စိတ္ေပါင္းတစ္ႀကိမ္မွ ႏွစ္ႀကိမ္၊ အႀကိမ္ ရာေထာင္ေသာင္းသိန္း စသည္အားျဖင့္ မ်ားသထက္ မ်ားလာေအာင္အားထုတ္ရယူျခင္းကို ဂုဏ္ေတာ္ပြါးသည္ဟု ေခၚဆိုရေလသည္။ ၎ကိုပင္ ဗုဒၶါႏုႆတိဘာဝနာရႈပြါးသည္ဟုေခၚဆိုရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာဝနာဆိုတာ ဘာကိုပြါးပါလိမ့္ ဟု တစ္စံုတစ္ေယာက္က ေမးလာေသာ္“ကမၼ႒ာန္းအာရံု တစ္ခုခုျဖင့္ ထံုမႊမ္းထားေသာ မိမိစိတ္ကို တစ္ႀကိမ္ထက္တစ္ႀကိမ္ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ပြါးရပါသည္” ဟု ေျဖဆိုလိမ့္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း…။
မွတ္ခ်က္။ ။ ဤေဆာင္းပါး၌အပၸနာသို႔မေရာက္မီ ကာမကုသိုလ္ ဘာဝနာပြါးပံုကိုသာ သိသာႏိုင္ရံုမွ် ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါေၾကာင္းႏွင့္ နိမိတ္စသည္ကို ပြါးမ်ားပံုအေၾကာင္းမ်ား မပါဝင္ေသးပါေၾကာင္း..။
ေမတၱာျဖင့္
အရွင္ဝိသာရဒ (ရမၼာဝတီ)
မွန္ပါသည္။ လွဴဖြယ္ဝတၳဳေတြကို လွဴဒါန္းတာ ဒါန၊ ကိုယ္ႏွင့္ႏႈတ္ကိုေစာင့္ထိန္းတာ သီလ ဟု သရုပ္သကန္ႏွင့္တကြ သေဘာေပါက္ခဲ့ ရေသာ္လည္း၊ ကမၼ႒ာန္းတရားပြါးမ်ားတာ ဘာဝနာ ဟူေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ ထူလွသျဖင့္သေဘာမေပါက္ႏိုင္ခဲ့ေတာ့ပါ။ ပြါးတယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုပါလိမ့္၊ ကမၼ႒ာန္းဆိုတာ ဘာပါလိမ့္၊ကမၼ႒ာန္းကို ဘယ္လိုပြါးပါလိမ့္၊ ဟူေသာ အေတြးမ်ားျဖင့္သာ ကာလရွည္ၾကာလံုးေထြးေနခဲ့ရပါသည္။ ပရိယတၱိ အသိပညာ ခ်ိဳ႕တဲ့သျဖင့္ ေဝဝါးစြာ ျဖစ္ခဲ့ရေသာ ကာလ မည္မွ်ရွည္ၾကာခဲ့ပါသနည္း။ “အႆဝနတာ ဓမၼႆပရိဟာယႏၱိ- တရားေတာ္ျမတ္ကို မနာၾကားၾကရသည့္အတြက္ တရားအသိမွ ဆုတ္ယုတ္လ်က္ရွိၾကရပါကုန္၏” ဟူေသာ သဟမၸတိျဗဟၼာႀကီး၏ ဘုရားရွင္ထံ ေတာင္းပန္တိုးလွ်ိဳးေသာစကားသံကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာပင္ ေထာက္ခံမိ ပါေတာ့၏။
“ပြါးသည္ဟူေသာစကား”
ပြါးသည္ဟူေသာ စကားသည္ ပြါးမ်ားသည္၊ တိုးတက္ပြါးမ်ားလာေအာင္ လုပ္ယူသည္ ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ကို ေဆာင္၏။ ဥပမာအားျဖင့္ တစ္ခုမွ ႏွစ္ခု၊ ႏွစ္ခုမွ သံုးခု၊ သံုးခုမွသည္ ေလးခု-ငါးခု- တစ္ရာ- တစ္ေထာင္- တစ္ေသာင္း စသျဖင့္ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ လုပ္ယူသည္ကိုပြါးမ်ားသည္ဟု ဆိုရ၏။ မွန္၏။ ပါဠိစာေပ၌ “ဘာဝနာ”ဟူေသာစကားလံုးကို “ဘာေဝတိ ဥပၸါေဒတိ ဝေၯတီတိ ဘာဝနာ- စ၍ ျဖစ္ေစတတ္၊ တိုးတက္ပြါးမ်ားေစတတ္ေသာေၾကာင့္ဘာဝနာ မည္၏" ဟု ဆရာတို႕ ဖြင့္ဆိုျပၾက၏။ သို႕ဆိုလွ်င္ ဘာကို စ၍ ျဖစ္ေစရပါမည္နည္း၊ဘာကိုတိုးတက္ ပြါးမ်ားေစရပါမည္နည္း၊ စသျဖင့္ ေရွ႕ဆက္ေမးျမန္းရန္ လိုအပ္လာ၏။
“ကုသိုလ္စိတ္ကို တိုးတက္ပြါးမ်ားေစရမည္”
ဋီကာေက်ာ္ဆရာက “ဘာေဝတိ ကုသေလဓေမၼ အာေသဝတိ ဝေၯတိ ဧတာယာတိ ဘာဝနာ - ကုသိုလ္တရားတို႔ကို အဖန္ဖန္မွီဝဲတတ္၊တိုးပြါးေစတတ္ေသာ ေစတနာသည္ ဘာဝနာမည္၏ ” ဟု ဖြင့္ဆိုျပ၏။မွန္၏။ ေပးလွဴေၾကာင္း ေစတနာကို ဒါန၊ အကုသိုလ္ မျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္ႏႈတ္တို႔ကို ေကာင္းစြာထားတတ္ေသာ ေစတနာကို သီလ ဟု ယူရသကဲ့သို႔၊ လြန္ကဲျမင့္ျမတ္ေသာ ကုသိုလ္စိတ္ကို ျဖစ္ေစတတ္တိုးပြါးေစတတ္ေသာ ေစတနာကို ဘာဝနာ ဟု ယူရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “မိမိသႏၱ ာန္၌ ဒါနေစတနာ သီလေစတနာတို႔ထက္ လြန္ကဲျမင့္ျမတ္ေသာကုသိုလ္စိတ္တို႔ကို ထပ္ခါထပ္ခါ တိုးပြါးေအာင္ အားထုတ္မႈကို ဘာဝနာ ပြါးသည္” ဟု မွတ္ယူရမည္ျဖစ္ေလသည္။
“စိတ္၏သဘာဝႏွင့္ ကမၼ႒ာန္းအာရံု”
စိတ္၏သေဘာကား မေကာင္းေသာအာရံုတို႔၌သာ မ်ားစြာ ေမြ႔ေလ်ာ္ေလ့ရွိ၏။ထို႔ေၾကာင့္ “ပါပသၼိ ံ ရမတိ မေနာ- စိတ္သည္မေကာင္းမႈ၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ေလ့ရွိ၏” ဟု ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ပါပဝဂ္၌ ေဟာေတာ္မူ၏။ ဥပမာျပဳရလွ်င္ အလိုင္းမင္းမညီပဲ ဘယ္ဘက္သို႔ ဦးလည္ေနေသာ စက္ဘီးကဲ့သို႔ျဖစ္၏။သတိလြတ္သည္ႏွင့္ မေကာင္းမႈဘက္သို႔ ေစာင္းသြားတတ္၏။ ထိုသို႔ မေကာင္းေသာအာရံုမ်ားသို႔ ဦးလွည့္ေသာစိတ္သည္ ကိေလသာအခိုးအေငြ႕တို႕ျဖင့္ပူေလာင္၏။ ထိုပူေလာင္ေနေသာ စိတ္ကို ကမၼ႒ာန္းအာရံုတည္း ဟူေသာ ေရၾကည္အိုင္အတြင္း သက္ဆင္းၿငိမ္းေအးေစရ၏။
မွန္၏။ စိတ္ဟူသည္ အာရံုတရားႏွင့္ကင္း၍ကား မျဖစ္ႏိုင္။ သူေပ်ာ္ေမြ႔ေနက်မေကာင္းေသာ အာရံုမ်ား၌ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနေသာ စိတ္ကို ေကာင္းေသာအာရံု၌ ေပ်ာ္ေမြ႕လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရသည္မွာလည္း လြယ္ကူလွသည္ေတာ့မဟုတ္။ အက်ိဳးမရွိ အခ်ိန္ကုန္ရံုမွ်ျဖစ္ေသာ အကစားအလုပ္၌သာ ေပ်ာ္ေမြ႕ေလ့ရွိေသာကေလးကို စာဖတ္ခိုင္းရသည္ထက္ပင္ ခက္လွေတာ့၏။ တုတ္မိုးျခိမ္းေျခာက္ ဟိန္းေဟာက္၍ စာက်က္ခိုင္းရေသာ္ ကေလးလည္းမရႊင္လန္း လူႀကီးလည္းပန္းရ၏။ ထိုအခါ လိမၼာေသာမိဘဆရာမ်ားက ကေလးအဖို႔ ကစားစရာလည္းရေစ၊အသိပညာလည္းရေစမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ကာ ကေလးငယ္မ်ားေပ်ာ္ေမြ႔စရာ ပညာေပးအာရံုေကာင္းမ်ားကို ဖန္တီးေပးၾကရ၏။
ဗုဒၶသည္ကား လူသံုးပါးတို႔၏ အတုမဲ့ ဆရာျမတ္ျဖစ္ေတာ္မူ၏။ မေကာင္းေသာ အာရံုမ်ား၌သာေပ်ာ္ေမြ႔ပူေလာင္ေနၾကေသာ သတၱဝါတို႔အတြက္ အပူအေလာင္လည္းၿငိမ္းေစ၊ သမထ, ဝိပႆနာ အသိပညာလည္းရင့္သန္ႀကီးထြားေစရန္အတြက္ သမထကမၼ႒ာန္းအာရံု၊ ဝိပႆနာ ကမၼ႒ာန္းအာရံုမ်ားကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ေပးေတာ္မူခဲ့၏။ထိုတြင္ သမထကမၼ႒ာန္း အာရံုေပါင္းကား (၄၀) မွ်ပင္ ရွိ၏။ မိမိတို႔စိတ္သန္ရာ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌မိမိတို႕ စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ျဖစ္ပြါးေစလွ်င္ ကိေလသာ အခိုးအေငြ႕တို႔ ကင္းၿငိမ္းျခင္းအက်ိဳးကိုကိုယ္ေတြ႔ပင္ ခံစားခြင့္ရၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဆရာျမတ္တို႔က “ကိေလေသ သေမတီတိ သမေထာ-ကာမစၦႏၵစေသာ ကိေလသာတို႔ကို ၿငိမ္းေစတတ္ေသာေၾကာင့္ သမထမည္၏” ဟု မိန္႔ဆိုေတာ္မူၾကျခင္းျဖစ္ေပ၏။
“ကမၼ႒ာန္း”
ဤတြင္ “ကမၼ႒ာန္း” ဟူေသာစကားကို နားလည္ဖို႔ လိုအပ္လာ၏။ ဆရာျမတ္တို႔က“ကမၼႆ ဌာနံ ကမၼ႒ာနံ- ပြါးမ်ားအားထုတ္မႈ၏ တည္ရာအာရံုသည္ ကမၼ႒ာန္းမည္၏” ဟု မိန္႔ဆိုေတာ္မူၾက၏။ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔စိတ္ကို တင္၍ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ျဖစ္ပြါးေစသင့္ေသာ ကသိုဏ္းစေသာ အရႈခံသမထအာရံုမ်ားႏွင့္ ရုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရဟူေသာ ဝိပႆနာအရႈခံအာရံုမ်ားကို ကမၼ႒ာန္းဟု ေခၚရေလသည္။
“ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ မိမိစိတ္ကို မ်ားသထက္မ်ားလာေစျခင္း”
ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ေသာပုဂၢိဳလ္သည္ မိမိႏွစ္သက္ေသာ ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုခု၌မိမိစိတ္ကို တစ္ႀကိမ္ထက္တစ္ႀကိမ္ ဆက္ကာဆက္ကာ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ အားထုတ္ၾကရေပသည္။ နားလည္ေအာင္ ေျပာရလွ်င္ ဟိုဟိုသည္သည္ က်င္လည္က်က္စားေနေသာစိတ္ကို ကမၼ႒ာန္း အာရံုတစ္ခုခုျဖင့္ ခ်ည္ေႏွာင္ပူးကပ္၍ ထိုကမၼ႒ာန္းအာရံုမွ လြတ္ထြက္မသြားေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးျခင္းကိုပင္ ကမၼ႒ာန္း အားထုတ္သည္ဟုဆိုရေလသည္။
ထိုတြင္ စိတ္ဟူသည္ကား ျဖစ္မႈ ပ်က္မႈ အလြန္ျမန္လြန္းလွေလရကားစိတ္တစ္ခုၿပီး ေနာက္စိတ္တစ္ခု ၊ ေနာက္စိတ္တစ္ခုၿပီး ေနာက္ထပ္စိတ္တစ္ခု အသစ္အသစ္ ျဖစ္ျဖစ္လာေလသမွ်ေသာစိတ္မ်ားစြာကို ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုတည္း၌သာ ႀကိမ္ေရမ်ားစြာ ျဖစ္ပြါးလာေအာင္ ပြါးမ်ားအားထုတ္ရယူျခင္းကို ကမၼ႒ာန္းဘာဝနာရႈပြါးသည္ဟု ေခၚဆိုရေလသည္။
ဂုဏ္ေတာ္ပြါးျခင္းဥပမာ
ဤတြင္ မိမိစိတ္ကို ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုခုတြင္တင္၍ ႀကိမ္ေရမ်ားစြာရေအာင္မည္သို႔ပြါးမ်ားယူရသည္ကို နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပသင့္ၿပီျဖစ္ပါသည္။ အမ်ားေျပာေနက် “ဂုဏ္ေတာ္ပြါးသည္”ဟူေသာ စကားရပ္ကို မွီခို၍ အနည္းငယ္ရွင္းလင္းပါမည္။ ဂုဏ္ေတာ္ပြါးသည္ဟူရာ၌ ဂုဏ္ေတာ္ဟူသည္ကားဗုဒၶ၏ အရဟံစေသာ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ရည္ညႊန္းပါသည္။
ထိုတြင္ ‘အရဟံ’ ဟူေသာဂုဏ္ေတာ္ႏွင့္ကပ္၍ မိမိစိတ္ကို ပြါးမ်ားရယူရန္မွာဘုရားရွင္၏ ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္မူထိုက္ပံု၊ ကိေလသာရန္သူကို ပယ္သတ္ေတာ္မူၿပီးပံု၊ဆိတ္ကြယ္ရာအရပ္၌ေသာ္မွ မေကာင္းမႈကို ျပဳေတာ္မမူပံုတုိ႔ကို အာရံုျပဳ၍
‘အရဟံ…၊
အရဟံ…၊
အရဟံ….၊
အရဟံ….၊
အရဟံ….’ စသည္ျဖင့္ စိတ္ထဲက သိမွတ္ေပးရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခုဆိုလွ်င္အရဟံဂုဏ္ေတာ္အာရံုျဖင့္ၿပီးေသာစိတ္ေပါင္း ငါးခုကို ျဖစ္ပြါးေစခဲ့ၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္အရဟံဂုဏ္ေတာ္တည္းဟူေသာ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ မိမိစိတ္ကို တစ္ႀကိမ္ထက္တစ္ႀကိ္မ္ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ပြါးမ်ားအားထုတ္ခဲ့ၾကသည္မွာ ငါးၾကိမ္တိုင္ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီျဖစ္၍ အရဟံဂုဏ္ေတာ္ျဖင့္ ထံုမႊမ္းထားေသာ(သို႔မဟုတ္) အရဟံဂုဏ္ေတာ္၌ကပ္၍ ေလ့က်င့္ထားအပ္ေသာ စိတ္ေပါင္း ငါးခုကို ပြါးမ်ားရယူႏိုင္ခဲ့ၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႕ေသာ အရဟံဂုဏ္ေတာ္ျဖင့္ ထံုမႊမ္းထားေသာ စိတ္ေပါင္းတစ္ႀကိမ္မွ ႏွစ္ႀကိမ္၊ အႀကိမ္ ရာေထာင္ေသာင္းသိန္း စသည္အားျဖင့္ မ်ားသထက္ မ်ားလာေအာင္အားထုတ္ရယူျခင္းကို ဂုဏ္ေတာ္ပြါးသည္ဟု ေခၚဆိုရေလသည္။ ၎ကိုပင္ ဗုဒၶါႏုႆတိဘာဝနာရႈပြါးသည္ဟုေခၚဆိုရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာဝနာဆိုတာ ဘာကိုပြါးပါလိမ့္ ဟု တစ္စံုတစ္ေယာက္က ေမးလာေသာ္“ကမၼ႒ာန္းအာရံု တစ္ခုခုျဖင့္ ထံုမႊမ္းထားေသာ မိမိစိတ္ကို တစ္ႀကိမ္ထက္တစ္ႀကိမ္ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ပြါးရပါသည္” ဟု ေျဖဆိုလိမ့္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း…။
မွတ္ခ်က္။ ။ ဤေဆာင္းပါး၌အပၸနာသို႔မေရာက္မီ ကာမကုသိုလ္ ဘာဝနာပြါးပံုကိုသာ သိသာႏိုင္ရံုမွ် ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါေၾကာင္းႏွင့္ နိမိတ္စသည္ကို ပြါးမ်ားပံုအေၾကာင္းမ်ား မပါဝင္ေသးပါေၾကာင္း..။
ေမတၱာျဖင့္
အရွင္ဝိသာရဒ (ရမၼာဝတီ)
2 comments:
ပို႔စ္ေတြကိုအရမ္ႀကိဳက္တယ္
ဓမၼဒါန ကူးယူခြင္ျပဳပါေနာ္
ေက်းဇူး အမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္ရွင္။ ဘာ၀နာဆိုတာ တကယ္မသိနား မလည္ခဲ့လို့ ရွာရင္း ဒီ post ကိုေတြ ့ေတာ့ အလြန္အမင္ေပ်ာ္မိပါတယ္။
Post a Comment