ကာမအာရံု၊ ကမၼ႒ာန္းအာရံုႏွင့္ ဗုဒၶစိတ္ပညာ

အလိုရွိအပ္ေသာ တရား (အာ႐ုံ၊ အရာဝတၳဳ၊ ဝတၳဳကာမ၊ ကာမဂုဏ္၊ ကာမဘုံ) ႏွင့္ အလိုရွိတတ္-လိုခ်င္တတ္-ေသာတရား (ကိေလသကာမ=ေလာဘ၊ ဆႏၵ) ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ကာမ ဟု ေခၚဆိုေၾကာင္း အဘိဓာန္တို႔က ဖြင့္ဆို၏။ ထိုတြင္ လိုခ်င္မႈ ကာမႏွင့္စပ္ေသာ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႔အထိ အာရုံ ငါးပါးလံုးကို ဝတၳဳကာမ (သို႔မဟုတ္) ကာမအာရံုဟုေခၚ၏။ ထိုကာမအာရံုတို႔ကို ခံစားခ်င္တတ္ေသာ တဏွာေလာဘကို ကိေလသကာမဟု ေခၚ၏။ ကာမတဏွာမကင္းေသးေသာ သတၱဝါတို႔တြင္ အထူးသျဖင့္ ကာမဘံု၌က်င္လည္ခိုက္ျဖစ္ေသာ ကာမသတၱဝါတို႔သည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကာမအာရံုကို ခံစားလိုၾကသည္သာျဖစ္ေလသည္။

ခံစားလိုသမွ် ကာမအာရံုကို ေက်နပ္အားရသည္အထိ ခံစားရလွ်င္ သတၱဝါတို႔၏ စိတ္သည္ ၾကည္ရႊင္ျခင္းသို႔ ေရာက္၏။ ထိုသေဘာကို စာေပက ေသာမနႆ ဟု ဆို၏။ အားရေအာင္ မခံစားရလွ်င္ မရႊင္ပ်ျခင္းသို႔ ေရာက္၏။ ထိုသေဘာကို ဥေပကၡာ ဟု ဆို၏။ တခါတရံတြင္မူ တႏံု႕ႏုံ႕မွသည္ ေပါက္ကြဲသည္ အထိ ျဖစ္တတ္၏။ ထိုသေဘာကို ေဒါမနႆ ဟု ေခၚဆိုေလသည္။

ထိုတြင္ ကာမအာရံုကို အားရေအာင္ ခံစားခြင့္မရဟူရာ၌လည္း...

(က) မိမိခံစားလိုေသာ အာရံုကို လံုေလာက္စြာ မရရွိ၍ (ရတာမလို/ လိုတာမရ၍)။

(ခ) ကာမအာရံုေတြကို အလိုရွိသေလာက္ ရႏိုင္ပါလ်က္၊ မိမိဖက္က ခံစားႏိုင္သည့္ ရုပ္ပိုင္းစြမ္းရည္ ခ်ိဳ႕တဲ့၍ (အစစျပည့္စံုပါေသာ္လည္း က်န္းမာေရးမေကာင္း၍)

(ဂ) တစ္စံုတစ္ဦး၏ အုပ္ထိန္းမႈေအာက္သို႔ က်ေရာက္သြားရသည့္အတြက္ မိမိ၏ကာမဆႏၵကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ခြင့္ မရ၍ (စည္းမ်ဥ္းတစ္ခုခုျဖင့္ ကန္႔သတ္ခံထားရ၍) ဟူ၍ အေျခအေန အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားႏိုင္ေလသည္။

မည္သို႔ဆိုေစ က်န္းမာသန္စြန္း၍ ကာမဂုဏ္ခံစားလိုေသာ စိတ္ဆႏၵလည္း ထက္သန္ေနသူ ကာမသတၱဝါတစ္ဦးအဖို႔ ကာမအာရံုကို လံုေလာက္စြာ ခံစားခြင့္မရေသာအခါ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုလည္း မေက်နပ္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကိုလည္း မေက်နပ္ေသာ သေဘာတစ္မ်ိဳး ႀကီးစိုးလႊမ္းမိုး လာတတ္ေလသည္။ ထိုသေဘာကို မိမိ၏လက္ရွိအေနအထားႏွင့္ မိမိဝန္းက်င္ကို မေက်နပ္ မႏွစ္ၿမိဳ႕မႈ သေဘာ (disaffection) ဟု ေခၚဆိုေလသည္။ ထိုတြင္ အခ်ိဳ႕မွာ မိမိ၏မေက်နပ္မႈကို ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ေဖာ္ထုတ္တတ္ၾကၿပီး၊ တစ္စံုတစ္ခု တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို မေက်နပ္၍ လက္စားေခ်တတ္သူ (avenger) မ်ားအျဖစ္သို႔တိုင္ ဆိုက္ေရာက္သြားတတ္ေလသည္။ ထုိသို႔ လက္စားေခ်လိုမႈသေဘာ (revenge, a desire for vengeance) မ်ိဳးကို  မိမိ၏အိမ္ေထာင္ေရး၊ အခ်စ္ေရး၊ စီးပြါးေရး၊ ဂုဏ္သိကၡာအေရးကို ၿဖိဳခြဲဖ်က္ဆီးခံရသူ အမ်ားစုတြင္ အေတြ႔ရမ်ားတတ္ေလသည္။

အခ်ိဳ႕မွာမူ ကာမအာရံုအေပၚ အလိုမျပည့္ေသာအခါ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း မဟုတ္ဘဲ၊ စိတ္အားညိွဳးငယ္သကဲ့သို႕ျဖစ္လာၿပီးလွ်င္ မိႈင္ေတြေငးေမာ စိတ္ေသာကမ်ား ဖိစီးႏွိပ္စက္ကာသာ ေနတတ္ၾကေလသည္။ ထိုသေဘာကို စိတ္က်ေရာဂါ (depression) ဟု ေခၚဆို သတ္မွတ္ႏိုင္ေလသည္။ ထိုစိတ္ေရာဂါ စြဲကပ္ခံရသူမ်ားမွာ အိပ္လည္းဒီစိတ္ စားလည္းဒီစိတ္ ဟူသကဲ့သို႔ ျဖစ္ရွိေနၿပီး ေကာင္းစြာလည္း အိပ္မေပ်ာ္ ေကာင္းစြာလည္း စားမဝင္ ျဖစ္လာၿပီးလွ်င္ ေနာက္ဆံုး၌ တျဖည္းျဖည္း ပိန္ခ်ံဳးခ်ည့္နဲ႔ လာတတ္ေလသည္။ ထိုသေဘာကို တစ္စံုတစ္ေယာက္အေပၚတြင္ မလြန္ဆန္ဝံ့သူ၊ မိမိဆႏၵသေဘာကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုရန္ ဝန္ေလးတတ္သူ၊ အားတုန္႔အားနာျဖစ္တတ္သူ မ်ားတြင္ အေတြ႔ရမ်ားတတ္ေလသည္။ ဤစာရင္းတြင္ ကာမသတၱဝါ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားသာမက၊ အခ်ိဳ႕ေသာ သာမန္ ပုထုဇဥ္ ရဟန္း သာမေဏ သူေတာ္ သီလရွင္မ်ားပါ ပါဝင္ႏိုင္ေလသည္။ 

ဤေနရာတြင္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအေနျဖင့္ ကာမျဖင့္ပူေလာင္မူ ပူေလာင္သင့္သည္ ရွိေစ၊ ရဟန္း သာမေဏမ်ားအေနျဖင့္မူ ကာမျဖင့္ မပူေလာင္သင့္သည္ မဟုတ္ပါေလာဟု ေစာဒက တက္ဖြယ္ရာ ရွိေလသည္။ စင္စစ္ လူျဖစ္ေစ ရဟန္းျဖစ္ေစ ကာမဘံုသား သတၱဝါမ်ားအဖို႔ရာမွာ ကာမအာရံုကို အာရံုျပဳလွ်င္ျပဳ၊ မျပဳလွ်င္ ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုခုကို အာရံုျပဳ၍ ေနသင့္ၾက သည္သာ ျဖစ္ေလသည္။ ဗုဒၶစိတ္ပညာသေဘာအရ ကာမအာရံုကို အာရံုျပဳဖို႔ရာလည္း အခက္အခဲ အကန္႔သတ္ခံထားရ၊ ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုခုကို အာရံုျပဳရန္လည္း မစြမ္းႏိုင္ဟုဆိုလွ်င္ လူျဖစ္ေစ ရဟန္းျဖစ္ေစ မည္သူမဆို အလိုမျပည့္မႈေၾကာင့္ ကာမပူ ပူေလာင္ၾကရသည္သာ ျဖစ္ေလသည္။ ထိုသေဘာကို ညီေတာ္မင္းနန္ ဇာတ္ေၾကာင္းတြင္ ထင္ရွားစြာေတြ႔ျမင္ႏိုင္ၾကသည္သာ ျဖစ္ေလသည္။

ညီေတာ္မင္းနန္

ညီေတာ္မင္းနန္သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ မိေထြးေတာ္ မဟာပဇာပတိေဂါတမီ၏ သားေတာ္ျဖစ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားေအာက္ အသက္အားျဖင့္ (၃) ရက္သာ ငယ္ရြယ္သူျဖစ္ေလသည္။ သူသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဘုရားအျဖစ္ကို ေရာက္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ကပိလဝတ္ေနျပည္ေတာ္ကို ပထမဦးဆံုး ျပန္လည္ၾကြေရာက္ေတာ္မူၿပီး (၃) ရက္ေျမာက္ေန႔၊ သူ၏လက္ထပ္မဂၤလာ အခန္းအနားအၿပီးတြင္ပင္ ဘုရားရွင္ကို အားနာသျဖင့္ ရဟန္းျဖစ္လာရသူလည္း ျဖစ္ေလသည္။

ထိုေန႔က ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ နန္းေတာ္ထဲ၌ အႏုေမာဒနာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူၿပီး နႏၵမင္းသားကို သပိတ္ေတာ္ကို ကိုင္ေဆာင္ေစၿပီးလွ်င္ ေက်ာင္းေတာ္သို႔ ျပန္ၾကြေတာ္မူေလသည္။ နႏၵမင္းသားလည္း သပိတ္ေတာ္ကို ေပြ႕ခ်ီယင္း ဘုရားရွင္ေနာက္ေတာ္ပါးက လိုက္ပါရေလသည္။ ဇနီးသည္ျဖစ္ေသာ ဇနပဒကလ်ာဏီမင္းသမီးလည္း “အရွင္မ.. ျမတ္စြာဘုရားသည္ နႏၵမင္းသားကို အရွင္မတို႔ႏွင့္ ကင္းကြာေအာင္ ျပဳလုပ္ရန္ ေခၚေဆာင္၍ ၾကြသြားေတာ္မူပါၿပီ” ဟူေသာ ရံေရြေတာ္ တို႔၏ ေလွ်ာက္တင္ ခ်က္ေၾကာင့္၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ၿပီးကာစ ေရစိုေနေသာ ဆံပင္တုိ႔ကို တဝက္တပ်က္ ၿဖီးလိမ္းလ်က္က ကမန္းကတန္း ထလာၿပီးလွ်င္ “အိုအရွင့္သား.. ျမန္ျမန္ျပန္လာေတာ္မူခဲ့ပါ” ဟု မွာၾကားလိုက္ရွာေလသည္။ ထိုစကားသည္ကား နႏၵမင္းသား၏ ႏွလံုးသား၌ တည့္တည့္ၾကီးစူးဝင္၍ တည္ေလသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ေက်ာင္းေတာ္သို႔ေရာက္ေသာအခါ “နႏၵ.. ရဟန္းျပဳမည္ေလာ” ဟုေမးေတာ္မူလွ်င္ ဘုရားရွင္အေပၚ၌ အလြန္ရိုေသေလးစားသျဖင့္ “ရဟန္းမျပဳႏိုင္ပါ” ဟု မေလွ်ာက္ထားဝံ့ဘဲ၊ “ေကာင္းပါၿပီ ေနာင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား.. ရဟန္းျပဳပါမည္” ဟု ေလွ်ာက္ဆိုဝန္ခံရွာေလသည္ ။  ျမတ္စြာဘုရားရွင္လည္း နႏၵမင္းသားကို ရဟန္းတို႔လက္သို႔ အပ္ႏွံကာ ရဟန္းျပဳေပးေစေလသည္။ 

ရဟန္းဘဝ

ရဟန္းဘဝဟူသည္ ကာမအာရံုကိုတတ္ႏိုင္သမွ် ခြါေရွာင္၍ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ေပ်ာ္ပိုက္ရေသာ ဘဝမ်ိဳးျဖစ္၏။ ကာမအာရံုတို႔၌ တပ္မက္ျခင္း၏အျပစ္၊ ကာမအာရံုတို႔ကို ေရွာင္ခြါေရွာင္၏အက်ိဳး၊ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္း၏အျပစ္၊ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္း၏ အက်ိဳးတုိ႔ကို ဘုရားရွင္သည္ ေန႔စဥ္မျပတ္ ဆံုးမေဟာၾကားေတာ္မူ၏။ လိုက္နာက်င့္သံုးၾကကုန္ေသာ ရဟန္းတို႔သည္ အတိတ္ကံ ႏွင့္ ပစၥဳပၸန္ သဒၶါ၊ ဝီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာအရွိန္အားေလ်ာ္စြာ ကိေလသကာမ (ကာမဂုဏ္အာရံုကိုတပ္မက္ေသာစိတ္၊ တဏွာ ေလာဘ) မွ သူ႕အတိုင္းအတာႏွင့္သူ လြတ္ေျမာက္ၾကေလသည္။ ကာမအာရံုကို ခံစား၍ ခ်မ္းသာေသာ ေဝဒယိတသုခမွသည္  ၿငိမ္းေအးမႈ သႏၱိသုခကို ေျပာင္းလဲခံစားခြင့္ ရရွိၾကေလသည္။ 

ရဟန္းသစ္ျဖစ္သူ အရွင္နႏၵကား ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ သူ႔စိတ္ကို မေပ်ာ္ေမြ႕ေစႏိုင္။ ရဟန္းျဖစ္သည့္ေန႔မွစ၍ ႏွမေတာ္ ဇနပဒကလ်ာဏီ မွာၾကားေျပာဆိုလိုက္သည့္ “အိုအရွင့္သား.. ျမန္ျမန္ျပန္လာေတာ္မူခဲ့ပါ” ဟူေသာ စကားကိုသာ ထပ္ခါထပ္ခါ အမွတ္ရေနမိ၏။ ထိုစကားကို ၾကားေယာင္မိေလတိုင္း ဇနပဒကလ်ာဏီသည္ အနီးသို႔ေရာက္ေရာက္လာသေယာင္ ထင္မိ၏။ အရွင္နႏၵသည္ သာသနာေတာ္၌ မေပ်ာ္ေတာ့။ သာသနာေတာ္မွ ခ်ထားေပးေသာ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ သူ႕စိတ္ကို ထိန္းမထားႏိုင္ေတာ့။ တနည္းအားျဖင့္ သာသနာေတာ္မွ တည္ခင္းထားေပးေသာ ကမၼ႒ာန္းအာရံုမ်ားကို ျမည္းစမ္း၍ပင္ မၾကည့္ခ်င္ေတာ့။ ေနာက္ဆံုး ကာမအာရံုကို မည္သို႔မွ် ျဖတ္ေတာက္၍ မရႏိုင္ေတာ့သည့္အခါ နိေျဂာဓာရံုေက်ာင္းတိုက္မွပင္ ထြက္ေျပးမိရွာေလသည္။

မည္သို႔ဆိုေစ၊ အရွင္နႏၵ၌ ဘုရားရွင္အေပၚ၌ အလြန္ရိုေသေလးစားေသာစိတ္သည္ ရွိ၏။ ထြက္ေျပး၍ ေက်ာင္းဝင္းအျပင္ဖက္ ခ်ံဳဖုတ္တစ္ခု သစ္ပင္စုတစ္ခု မွ်ေလာက္ကို ေက်ာ္လြန္ မိလွ်င္ပင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ မိမိ၏ေရွ႕၌ ရပ္တည္ေတာ္မူလာသကဲ့သို႔ ထင္မိေလသည္။ ထိုအခါ မီး၌ပစ္ခ်ျခင္းခံလိုက္ရေသာ ၾကက္ေတာင္ပမာ တြန္႔ဆုတ္သြားၿပီးလွ်င္ မိမိေနရာေက်ာင္းသို႔ ျပန္လွည့္ ဝင္ျပန္ရွာေလသည္။ ကာမအပူေလာင္ျခင္းကို အျပင္းအထန္ ခံစားရရွာျခင္းႏွင့္ တစ္စံုတစ္ဦးကို မလြန္ဆန္ဝံ့၊ မိမိစိတ္ဆႏၵကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေျပာရန္ ဝန္ေလးတတ္သူမ်ား ႀကံဳေတြ႔ရေလ့ရွိေသာ နမူနာျပယုဂ္ေပတည္း။

ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ေတာ္မူေစျခင္း (သို႔ဟုတ္) ဗုဒၶ၏စိတ္ပညာစြမ္း

ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ “နႏၵရဟန္းသည္ အလြန္ပင္ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ေနဘိ၏၊ သာသနာေတာ္၌ မေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္းကို ပယ္ေဖ်ာက္ျခင္းငွါ မစြမ္းႏိုင္ရွာ၊ ငါဘုရားသည္ နႏၵရဟန္း၏ စိတ္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈရေအာင္ ျပဳမွ သင့္ေတာ္မည္” ဟု ႀကံစည္ဆင္ျခင္ ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ နတ္ျပည္သို႔ ေခၚေဆာင္၍ နတ္တို႔၏အဆင္းရုပ္ဝါ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ တို႔ကို ျပသေတာ္ မူေလသည္။ ထိုသို႔ နတ္ျပည္သို႔ ေခၚေဆာင္ျပသေတာ္မူေသာအခါ၌လည္း တိုက္ရိုက္ၾကြသြားေတာ္မူၾကသည္မဟုတ္ပဲ လမ္းခရီးအၾကား မီးေလာင္ထားသည့္လယ္ကြက္အတြင္း မီးေလာင္ထားသည့္ သစ္ငုတ္တစ္ခုထိပ္၌ နား, ႏွာေခါင္း, အၿမီးမ်ား မီးသင့္ထား၍ စုတ္ျပတ္ရြတ္တ အိုမင္းလြန္းလွၿပီျဖစ္ေသာ ေမ်ာက္အိုမႀကီး တစ္ေကာင္ကို ျမင္ေစေတာ္မူၿပီးမွ တာဝတိ ံသာနတ္ျပည္သို႔ တက္ၾကြေတာ္မူေလသည္။

ဤေနရာတြင္ ဘုရားရွင္သိေစေတာ္မူခဲ့ေသာ စိတ္ပညာကုထံုး (Psychotherapy) သေဘာကို နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ၾကပါ၏။ စင္စစ္ ေရႊနန္းေတာ္၌ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ႀကီးျပင္းလာရေသာ အရွင္နႏၵသည္ ဇနပဒကလ်ာဏီကဲ့သို႔ေသာ အေခ်ာအလွ မ်ားကိုသာ ျမင္ခဲ့ရဖူးသူျဖစ္ၿပီး၊ လယ္ကြက္ၾကားက ေမ်ာက္အိုမကဲ့သို႔ေသာ စုတ္ျပတ္ရြတ မလွသည့္အသြင္ အျမင္မေကာင္းသည္မ်ားကို ျမင္ဖူးခဲ့ရသူမဟုတ္ေပ။ ထို႔အျပင္ လူတို႔၏အျမင္သည္ လူ႔ေဘာင္တြင္သာ ဆံုးသည္ ဟူသကဲ့သို႔ အဘိညာဏ္ကဲ့သို႔ေသာ တန္ခိုးပါဝါမရွိေသးသူ သူ႔အဖို႔ နတ္ျပည္ေလာကစသည့္ အထက္အထက္ တိုးတက္၍ ႏွစ္သက္ဖြယ္ ကာမအာရံုဆန္းမ်ားကို ျမင္ဖူးေသးသူလည္း မဟုတ္ေပ။ ေမ်ာက္အိုမ၊ ဇနပဒကလ်ာဏီ ႏွင့္ နတ္သမီးမ်ားကို အစဥ္အတိုင္း အဆိုး၊ အေကာင္း၊ ပို၍သာ၍ေကာင္းဟု အဆင့္သတ္မွတ္မည္ဆိုလွ်င္ အရွင္နႏၵျမင္ဖူးသည္မွာ ေကာင္းသည္ဆိုေသာ အလယ္အလတ္အာရံုတစ္မ်ိဳးတည္းမွ်သာ ျဖစ္ေလသည္။ သူ႕တြင္ ႏိႈင္းယွဥ္စဥ္းစားစရာ အျခားအာရံု (Comparative objects) မရွိခဲ့ျခင္းသည္လည္း ဇနပဒကလ်ာဏီအေပၚ တန္းတန္းစြဲ ျဖစ္ေနခဲ့ရျခင္း၏ အေျခခံက်ေသာ အေၾကာင္းတရားတစ္ခု ျဖစ္ေလသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶစိတ္ပညာကုထံုးအရ “ဒါဆိုမွဒါ” တန္းတန္းစြဲျဖစ္ေနသူမ်ားႏွင့္ ႀကံဳရေသာအခါ ႏိႈင္းယွဥ္ စဥ္းစားစရာ အာရံုအသစ္အဆန္းတစ္ခုခုကို ေပးသိေစျခင္းျဖင့္ ထိုသူတို႔၏ မူလကာမအာရံုအေပၚ တပ္စြဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အပူမီးကို ဦးစြာၿငိမ္းသတ္ေပးၾကရမည္ ျဖစ္ေလသည္။

ယခုအခါ အရွင္နႏၵသည္ သိၾကားမင္းအားေဖ်ာ္ေျဖရန္လာၾကရင္း ဘုရားရွင္အား ရွိခိုးရပ္တည္လာၾကသည့္ နတ္သမီးငါးရာတို႔ကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႔ျမင္ေနရၿပီျဖစ္ေလသည္။ သူ႕စိတ္ထဲ စူးနစ္ေနေသာ ဇနပဒကလ်ာဏီသည္ ဤနတ္သမီးငါးရာ တို႔ကို ေထာက္ဆလွ်င္ လမ္းခရီး၌ေတြ႔ခဲ့ရေသာ ေမ်ာက္အိုမႀကီးပမာ ဟူ၍သာ ထင္ျမင္ယူဆမိေတာ့သည္။ ထိုအခိုက္ ဘုရားျမတ္စြာက “နႏၵ၊ သာသနာေတာ္၌ ေပ်ာ္ရႊင္စြာေနေလာ့၊ ခိုေျခအဆင္းရွိသည့္ နတ္သမီးငါးရာတို႔ကို ရဖို႔ရန္အတြက္ ငါဘုရားအာမခံ (တာဝန္ယူ) ၏” ဟု မိန္႔ၾကားေတာ္မူလိုက္၏။ အရွင္နႏၵ၏ ဝမ္းသာလံုးကား အဆံုးမရွိၿပီ။ “ျမတ္စြာဘုရား..၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တပည့္ေတာ္အတြက္ ခုိေျခအဆင္းရွိသည့္နတ္သၼီး ငါးရာတို႔ကို ရဖို႔ရန္ အာမခံႏိုင္ပါမူ တပည့္ေတာ္သည္ သာသနာေတာ္ဝယ္ ဘုရားရွင့္အထံေတာ္၌ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနပါေတာ့မည္” ဟု အေပးအယူစကား ျပန္ၾကားလိုက္ေလသည္။

ဤေနရာတြင္ “ျမတ္စြာဘုရားသည္ အရွင္နႏၵကို သာသနာေတာ္၌ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို က်င့္သံုး၍ေနေစလိုပါလ်က္၊ နတ္သမီးမ်ားႏွင့္ အတူတကြေနရျခင္း မျမတ္ေသာအက်င့္ အျဗဟၼစရိယဝါသ အလို႔ငွါ အဘယ္ေၾကာင့္ အာမခံေတာ္မူပါသနည္း” ဟု ေစာဒကတက္စရာရွိလာ၏။ ထိုေစာဒကို “ဇနပဒကလ်ာဏီတည္းဟူေသာ အာရံု၌ ကာလၾကာျမင့္စြာ အခိုင္အမာ က်ေရာက္ေနေသာ ရာဂကိေလသာကို အာဂႏၱဳကျဖစ္သည့္ နတ္သမီးအာရံု၌ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးမွသာ အလြယ္ႏွင့္ စြန္႔ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ နတ္သမီးမ်ားႏွင့္စပ္၍ အာမခံေတာ္မူသည္” ဟု ဆရာတို႔ ေျဖဆိုေတာ္ မူၾကေလသည္။ ထိုအခ်က္ကို မဟာဗုဒၶဝင္က်မ္းျပဳ တိပိဋကဓရမင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက “ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ တရားေဟာစဥ္ (တရားေတာ္ေဒသနာေတာ္ေဟာနည္းအစဥ္) = အႏုပုဗၺိကထာ၌၊ သဂၢကထာ= နတ္ရြာခ်မ္းသာႏွင့္ စပ္ေသာ တရားစကား ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္းမွာ ဤအနက္အဓိပၸါယ္အတြက္ သက္ေသသာဓကျဖစ္သည္” ဟု အထူးမွတ္ခ်က္ျပဳေတာ္မူထားခဲ့ေလသည္။

ကမၼ႒ာန္းအာရံုကိုယူၿပီ

ယခုအခ်ိန္တြင္ အရွင္နႏၵ၏ စိတ္၌ ဇနပဒကလ်ာဏီ မရွိေတာ့ၿပီ။ နတ္သမီးမ်ားသာ ရွိေတာ့၏။ ထိုနတ္သမီးမ်ားကို ရနိုင္ဖို႔ရန္လည္း ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္က အာမခံေပးထား၏။ မရႏိုင္မည္ကို စိုးရိမ္ဖြယ္မရွိၿပီ။ သူလုပ္ရမည္ကား ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ရံုသာ ရွိေတာ့၏။ သူ႔တာဝန္ေက်ပြန္လွ်င္ ဘုရားရွင္ဘက္က ခၽြတ္ယြင္းစရာအေၾကာင္းမရွိၿပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ရႊင္လန္းတက္ၾကြစြာျဖင့္ ေန႔ညဆက္ကာ ရဟန္းတရားကို ပြါမ်ားအားထုတ္ေလေတာ့သည္။

ဤေနရာတြင္ ဗုဒၶစိတ္ပညာကုထံုးကို ေလ့လာသူမ်ားအေနျဖင့္ အရွင္နႏၵ၏စိတ္သည္ ဇနပဒကလ်ာဏီတည္းဟူေသာ ကာမအာရံုကို အေၾကာင္းခံခဲ့စဥ္တုန္းက ပူေလာင္မႈျဖင့္သာ ေလာင္ကၽြမ္း ခဲ့ရေသာ္လည္း၊ နတ္သမီးတည္းဟူေသာ ကာမအာရံုအသစ္ကို အေၾကာင္းခံလိုက္ေသာအခါမူ ရႊင္လန္းတက္ၾကြသည့္သေဘာ ေသာမနႆအရွိန္အဝါ ဝင္ေရာက္လာၿပီးလွ်င္ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ သူ႔စိတ္ကို ထားႏိုင္ခဲ့ပံုကို ျမင္မိေအာင္ ၾကည့္ၾကရမည္သာ ျဖစ္ေလသည္။

အရွင္နႏၵသည္ စိတ္ကို ကမၼ႒ာန္အာရံု၌ တည္ေစႏိုင္ခဲ့ၿပီကား ေသခ်ာသြားၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ သူ၏ ဦးတည္ခ်က္ကား နတ္သမီးရေရးပင္ ျဖစ္ေနေသးသည္။ တနည္းဆိုရလွ်င္ အရွင္နႏၵသည္ မဂၢင္ေဖာင္ေပၚသို႔ တက္ေရာက္ေလွာ္ခတ္ေနၿပီ မွန္ေသာ္လည္း၊ ဦးတည္ခ်က္ကား မမွန္ေသး။ သူ၏ ဦးတည္ခ်က္ကား လြတ္ေျမာက္မႈ ဝိမုတၱိသို႔ မဟုတ္ေသး၊ အေႏွာင္အဖြဲ႕ခံေရးသို႔ပင္ ဦးတည္ေနေပေသး၏။ ဘုရားျမတ္စြာသည္ သူ၏ ဦးတည္ခ်က္ကို ျပင္ေပးရန္အတြက္ ေရွ႕တဆင့္တိုး စီမံေတာ္မူျပန္ေလသည္။

“အရွင္နႏၵသည္ နတ္သမီးတို႔ကို ရလိုမႈေၾကာင့္ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို က်င့္ေနသတဲ့၊ ထိုအရွင္နႏၵအတြက္ နတ္သမီးငါးရာ ရစိမ့္မည့္အေၾကာင္း ျမတ္စြာဘုရားက အာမခံေပးေတာ္မူထားရသတဲ့၊  အရွင္နႏၵဟာ ေၾကးစားၾကီးပါပဲ၊ အရွင္နႏၵဟာ အဝယ္ေတာ္ၾကီးပါပဲ” ဟူေသာ သီတင္းသံုးေဖာ္မ်ား၏ က်ီစယ္ေလွာင္ေျပာင္သံမ်ားကို အရွင္နႏၵၾကားလာရ၏။ ရွက္လာမိ၏။ သူ႔အလုပ္ မဟုတ္ေသးပံုမ်ားကို ျမင္လာမိ၏။ ဣေျႏၵတို႔ကို ေရွးကထက္ပို၍ ေစာင့္ထိန္းျဖစ္လာ၏။ ဤသို႔ျဖင့္ အေရွ႕ အေနာက္ ေတာင္ ေျမာက္ အထက္ ေအာက္ ဖီလာ အေထာင့္ဟူေသာ အရပ္မ်က္ႏွာတို႔ကို ၾကည့္ရႈေတာ္မူလိုလွ်င္ ေလာဘ ေဒါသ စေသာ အကုသိုလ္တရားမ်ား မျဖစ္ပြါးရေအာင္ သတိ, သမၸဇဥ္ အၿမဲယွဥ္၍ ၾကည့္ရႈေတာ္မူျခင္းတည္းဟူေသာ ဣၿႏၵိယသံဝရ ဥကၠဌ္ပဋိပတ္ကို က်င့္ႀကံေတာ္မူလ်က္ ရဟန္းတရားကို ပြါးမ်ားႀကိဳးကုတ္ အားထုတ္ေတာ္မူေလရာ မၾကာျမင့္မီပင္ အာသေဝါကုန္ခန္း၍ ရဟႏၱာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေလသည္။

ဤေနရာတြင္ ဤေဆာင္းပါးကို နိဂံုးခ်ဳပ္သင့္ၿပီ ျဖစ္၏။ နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ ကာမသတၱဝါတို႔မည္သည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကာမအာရံုတစ္ခုခုအေပၚ တပ္မက္စြဲလန္းေသာစိတ္ျဖင့္ ပူေလာင္ညိွဳးႏြမ္းေနရသူ မ်ားသာ မ်ားပါ၏။ စိတ္အစဥ္သည္ ကာမအာရံုတို႔အေပၚ တပ္မက္ပူေလာင္မႈေၾကာင့္ ညစ္ေထးျခင္းသို႔ ေရာက္ရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ “ကာမသတၱဝါ၊ ကာမရြာ၌၊ ကာမာရမၼဏ၊ ကာမသေဘာ၊ ကာမေဇာျဖင့္၊ တပ္ေလာဘစိတ္၊ ပိတ္မႈမသိ၊ ညစ္ညဴးဘိ၏” ေရွးသူေတာ္ေကာင္းမ်ား စပ္ဆို ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္၏။ မိမိကိုယ္တိုင္ ထိုအျဖစ္မ်ိဳး ႀကံဳလာရေသာ အခါ၌လည္းေကာင္း၊ ထိုအျဖစ္မ်ိဳး ႀကံဳေတြ႕ခံစားေနရသူ အျခားသူမ်ား၏ အပူမီးကို ကူညီၿငိမ္းသတ္ေပးရန္ လိုအပ္လာေသာအခါမ်ိဳး၌လည္းေကာင္း ဤေဆာင္းပါး၌ ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ၾကရပါေသာ ဗုဒၶစိတ္ပညာကုထံုး (Buddhist Psychotherapy) မ်ားကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ အသံုးခ်ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါသည္။ ဦးတည္ခ်က္မွန္မွန္ျဖင့္ ကမၼ႒ာန္းအာရံုတစ္ခုခုကို လက္ကိုင္ျပဳကာ အပူခပ္သိမ္းမွ လြတ္ၿငိမ္းေအာင္ ႀကိဳးစားေတာ္မူႏိုင္ၾကပါေစသတည္း။

က်မ္းကိုး။   ။ ႏိုင္ငံေတာ္ဗုဒၶသာသန မဟာဗုဒၶဝင္၊ တတိယတြဲ၊ ဆ႒မတြဲ

ေမတၱာျဖင့္

အရွင္ဝိသာရဒ (ရမၼာဝတီ)

29/06/2013